[Fabulae] Gladius Damoclis｜拉丁语

# 《韦洛克拉丁语教程中文第 7 版》古文选编（LOCĪ ANTĪQVĪ）IV. The Sword of Damocles（简化改编）

Hic tyrannus ipse dēmōnstrāvit quam beātus esset. Nam cum quīdam ex eius assentātōribus, Dāmoclēs, commemorāret cōpiās eius, maiestātem dominātūs, rērum abundantiam, negāretque quemquam umquam beātiōrem fuisse, Dionӯsius “Vīsne igitur,” inquit, “Ō Dāmocle, ipse hanc vītam dēgustāre et fortūnam 5 meam experīrī?” Cum ille sē cupere dīxisset, hominem in aureō lectō collocārī iussit mēnsāsque ōrnāvit argentō aurōque. Tum puerōs bellōs iussit cēnam exquīsītissimam īnferre. Fortūnātus sibi Dāmoclēs vidēbātur. Eōdem autem tempore Dionӯsius gladium suprā caput eius saetā equīnā dēmittī iussit. Dāmoclēs, cum gladium vīdisset, timēns ōrāvit tyrannum ut eī abīre licēret, quod iam “beātus” nōllet esse. Satisne Dionӯsius vidētur dēmōnstrāvisse nihil esse eī beātum cui semper aliquī metus impendeat? (Cicero, Tusculānae Disputātiōnēs 5.20.61–62)

## AI翻译（可能不准）

Hic (这个) tyrannus (僭主) ipse (他自己亲自) dēmōnstrāvit (展示) quam (多么) beātus (幸福) esset (他是). Nam (因为) cum (当) quīdam (某个) ex (来自) eius (他的) assentātōribus (谄媚者), Dāmoclēs (达摩克利斯), commemorāret (提及) cōpiās (财富) eius (他的), maiestātem (威严) dominātūs (统治), rērum (事物) abundantiam (丰富), negāretque (并否认) quemquam (任何人) umquam (曾经) beātiōrem (更幸福) fuisse (曾是), Dionӯsius (狄奥尼修斯) “Vīsne (你愿意吗) igitur,” (因此) inquit (说), “Ō (哦) Dāmocle (达摩克利斯), ipse (亲自) hanc (这个) vītam (生活) dēgustāre (品尝) et (和) fortūnam (命运) meam (我的) experīrī?” (体验).

Cum (当) ille (他) sē (自己) cupere (渴望) dīxisset (说过), hominem (人) in (在) aureō (黄金的) lectō (床) collocārī (被安置) iussit (命令), mēnsāsque (桌子) ōrnāvit (装饰) argentō (银) aurōque (和金). Tum (然后) puerōs (男孩们) bellōs (漂亮的) iussit (命令) cēnam (晚餐) exquīsītissimam (最精致的) īnferre (端上).

Fortūnātus (幸运的) sibi (对自己) Dāmoclēs (达摩克利斯) vidēbātur (看起来似乎).

Eōdem (同一) autem (然而) tempore (时间) Dionӯsius (狄奥尼修斯) gladium (剑) suprā (在…上方) caput (头) eius (他的) saetā (用马鬃) equīnā (马的) dēmittī (悬挂) iussit (命令).

Dāmoclēs (达摩克利斯), cum (当) gladium (剑) vīdisset (看见), timēns (害怕) ōrāvit (恳求) tyrannum (僭主) ut (以便) eī (他) abīre (离开) licēret (被允许), quod (因为) iam (现在) “beātus” (幸福) nōllet (不想) esse (是).

Satisne (足够吗) Dionӯsius (狄奥尼修斯) vidētur (似乎) dēmōnstrāvisse (展示) nihil (无) esse (是) eī (对他) beātum (幸福的) cui (对谁) semper (总是) aliquī (某种) metus (恐惧) impendeat? (悬在头上).

# *Latin-first year* XXX Opusculum Tricesimum p136 204. *Gladius Damoclis*

## AI 转写

Inter amīcōs rēgis Dionȳsī erat Damoclēs. Eī virō fortūna Dionȳsī bona et clāra vidētur.

"Quam laetus," ōlim inquit, "Dionȳsī, esse dēbēs! Dominus es multōrum servōrum, et domūs pulchrae. Māgnam cōpiam pecūniae et statuārum et tabulārum _pulchrārum_ habēs. Rēx es quoque oppidī pulchrī et nōtī, _Syracūsārum_."

Sed Dionȳsius, ea verba audiēns, Damoclem ad cēnam invītat. Damoclēs māximō cum gaudiō ad regiam properat.

Damoclēs sōlus in lectō rēgis sedēbat. _Lūxuriōsae_ erant cēnae; multī et pulchrī servī circumstābant. Subitō Damoclēs super caput gladium māgnum dē tēctō suspēnsum videt.

Is gladius ūnā _saetā equīnā_ tenētur. Tum Damoclēs propter id imprōvīsum perīculum nōn iam edere potest.

"Vīdēs," inquit Dionȳsius, "meam fortūnam. Semper super meum caput gladium videō."

Fortūnam rēgis, igitur, nōn iam laudat Damoclēs.

## AI翻译（可能不准）

Inter (在...之间) amīcōs (朋友们) rēgis (国王的) Dionȳsī (狄奥尼修斯的属格) erat (曾是) Damoclēs (达摩克利斯).

Eī (对他) virō (人) fortūna (命运) Dionȳsī (狄奥尼修斯的) bona (好的) et (和) clāra (显赫的) vidētur (似乎).

"Quam (多么) laetus (快乐)," ōlim (曾经) inquit (说), "Dionȳsī (狄奥尼修斯), esse (是) dēbēs (你应当)! Dominus (主人) es (你是) multōrum (许多的) servōrum (奴隶的), et (和) domūs (房子的) pulchrae (美丽的). Māgnam (巨大的) cōpiam (丰富) pecūniae (金钱的) et (和) statuārum (雕像的) et (和) tabulārum (绘画的) pulchrārum (美丽的) habēs (你有). Rēx (国王) es (你是) quoque (也) oppidī (城镇的) pulchrī (美丽的) et (和) nōtī (著名的), Syracūsārum (叙拉古的属格)."

Sed (但) Dionȳsius (狄奥尼修斯), ea (这些) verba (话) audiēns (听到), Damoclem (达摩克利斯宾格) ad (去) cēnam (晚餐) invītat (邀请). Damoclēs (达摩克利斯) māximō (极大的) cum (与) gaudiō (喜悦夺格) ad (向) regiam (王宫) properat (匆忙去).

Damoclēs (达摩克利斯) sōlus (独自) in (在) lectō (卧榻夺格) rēgis (国王的) sedēbat (坐着). Lūxuriōsae (奢华的) erant (是) cēnae (晚餐); multī (许多) et (和) pulchrī (漂亮的) servī (仆人们) circumstābant (站在周围). Subitō (突然) Damoclēs (达摩克利斯) super (在...上方) caput (头) gladium (剑) māgnum (巨大的) dē (从) tēctō (屋顶夺格) suspēnsum (悬挂的) videt (看见).

Is (这) gladius (剑) ūnā (一根) saetā (鬃毛夺格) equīnā (马的) tenētur (被固定). Tum (然后) Damoclēs (达摩克利斯) propter (因为) id (这) imprōvīsum (突然的) perīculum (危险) nōn (不) iam (再) edere (吃) potest (能够).

"Vīdēs (你看见)," inquit (说) Dionȳsius (狄奥尼修斯), "meam (我的) fortūnam (命运). Semper (总是) super (在...上方) meum (我的) caput (头) gladium (剑) videō (我看见)."

Fortūnam (命运) rēgis (国王的), igitur (因此), nōn (不) iam (再) laudat (赞美) Damoclēs (达摩克利斯).

# [脍炙人口的拉丁文谚语故事——达摩克利斯之剑（The Sword of Damocles）](

)[这里面有汉语翻译]

# *Tusculanae Disputationes* 5.20.61-62

Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicavit, quam esset beatus. Nam cum quidam ex eius adsentatoribus, Damocles, commemoraret in sermone copias eius, opes, maiestatem dominatus, rerum abundantiam, magnificentiam aedium regiarum negaretque umquam beatiorem quemquam fuisse, 'Visne igitur' inquit, 'O Damocle, quoniam te haec vita delectat, ipse eam degustare et fortunamexperiri meam?' Cum se ille cupere dixisset, conlocari iussit hominem in aureo lecto strato pulcherrimo textili stragulo, magnificis operibus picto, abacosque compluris ornavit argento auroque caelato. Tum ad mensam eximia forma pueros delectos iussit consistere eosque nutum illius intuentis diligenter ministrare.

Aderant unguenta coronae, incendebantur odores, mensae conquisitissimis epulis extruebantur. Fortunatus sibi Damocles videbatur. In hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacunari saeta equina aptum demitti iussit, ut impenderet illius beati cervicibus. Itaque nec pulchros illos ministratores aspiciebat nec plenum artis argentum nec manum porrigebat in mensam; iam ipsae defluebant coronae; denique exoravit tyrannum, ut abire liceret, quod iam beatus nollet esse. Satisne videtur declarasse Dionysius nihil esse ei beatum, cui semper aliqui terror impendeat?

## AI 翻译（可能不准）

Quamquam (尽管) hic (这个) quidem (确实) tyrannus (僭主) ipse (亲自) iudicāvit (判断), quam (多么) esset (他是) beātus (幸福).

Nam (因为) cum (当) quīdam (某人) ex (来自) eius (他的) adsentātōribus (谄媚者), Damoclēs (达摩克利斯), commemorāret (提及) in sermōne (在谈话中) cōpiās (财富) eius (他的), opēs (资源), maiestātem (威严) dominātūs (统治), rērum (事物) abundantiam (丰富), magnificentiam (壮丽) aedium (宫殿) regiārum (王室的) negāretque (并否认) umquam (曾经) beātiōrem (更幸福) quemquam (任何人) fuisse (曾是),

'Vīsne (你愿意吗) igitur' (因此) inquit (说), 'Ō Damocle (达摩克利斯), quoniam (既然) tē (你) haec (这个) vīta (生活) dēlectat (使愉悦), ipse (亲自) eam (它) dēgustāre (品尝) et (和) fortūnam (命运) experīrī (体验) meam?'

Cum (当) sē (自己) ille (他) cupere (渴望) dīxisset (说过), conlocārī (被安置) iussit (命令) hominem (人) in (在) aureō (黄金的) lectō (床) strātō (铺着) pulcherrimō (极美的) textīlī (纺织的) strāgulō (毯子), magnificīs (华丽的) operibus (工艺) pictō (装饰), abacōsque (餐桌) complūrēs (许多) ōrnāvit (装饰) argentō (银) aurōque (和金) caelātō (雕刻的).

Tum (然后) ad (在) mēnsam (餐桌) eximiā (非凡的) fōrmā (外形) puerōs (男孩们) dēlectōs (精选的) iussit (命令) cōnsistere (站立) eōsque (他们) nūtum (示意) illīus (他的) intuentis (注视) dīligenter (仔细地) ministrāre (服务).

Aderant (存在) unguenta (香膏), corōnae (桂冠、花环), incendēbantur (被点燃) odōrēs (香料), mēnsae (餐桌) conquīsītissimīs (最精致的) epulīs (菜肴) extruēbantur (被堆满).

Fortūnātus (幸运的) sibi (对自己) Damoclēs (达摩克利斯) vidēbātur (似乎).

In (在) hōc (这个) mediō (中间) apparātū (布置) fulgentem (闪亮的) gladium (剑) ē (从) lacūnārī (天花板) saetā (鬃毛) equīnā (马的) aptum (固定) dēmittī (悬挂) iussit (命令), ut (以便) impenderet (悬在) illīus (他的) beātī (幸福的) cervicibus (脖子上).

Itaque (因此) nec (既不) pulchrōs (美丽的) illōs (那些) ministrātōrēs (侍者) aspiciēbat (看), nec (也不) plēnum (充满) artis (艺术) argentum (银器), nec (也不) manum (手) porrigēbat (伸出) in (向) mēnsam (餐桌);

iam (现在) ipsae (那些（甚至) dēfluēbant (凋落) corōnae (桂冠、花环);

dēnique (最终) exōrāvit (恳求) tyrannum (僭主), ut (以便) abīre (离开) licēret (被允许), quod (因为) iam (现在) beātus (幸福) nōllet (不想) esse (是).

Satisne (足够吗) vidētur (似乎) dēclārāsse (表明) Dionӯsius (狄奥尼修斯) nihil (无) esse (是) eī (对他) beātum (幸福的), cui (对谁) semper (总是) aliquī (某种) terror (恐惧) impendeat?